Η χρόνια νεφρική νόσος στις γάτες

Η χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) χαρακτηρίζεται από την προοδευτική απώλεια της ικανότητας των νεφρών να φιλτράρουν το αίμα. Τα μεταβολικά απόβλητα τείνουν να συσσωρεύονται στο σώμα και, παρόλο που η γάτα πίνει περισσότερο νερό από το συνηθισμένο, τείνει να αφυδατώνεται. Η ΧΝΝ δεν είναι αναστρέψιμη, αλλά οι νεότερες διαγνωστικές εξετάσεις καθιστούν δυνατό τον εντοπισμό της ΧΝΝ νωρίτερα από πριν.

Τα πιο κοινά σημάδια της ΧΝΝ είναι η αυξημένη κατανάλωση νερού, η μειωμένη όρεξη και η απώλεια βάρους. Μερικές φορές είναι δύσκολο να μετρήσετε την ποσότητα νερού που πίνει μια γάτα, αλλά είναι εύκολο να τη ζυγίζετε τακτικά. Είναι σημαντικό να παρακολουθείτε το βάρος της γάτας γιατί, σε μια γάτα που έχει ήδη χάσει βάρος όταν διαγνωστεί η ΧΝΝ, η πρόγνωση της νόσου θα είναι χειρότερη από ό,τι σε μια γάτα με φυσιολογική σωματική κατάσταση.

Για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση της ΧΝΝ είναι απαραίτητες οι κτηνιατρικές εξετάσεις. Για παράδειγμα, εάν οι νεφρπό δεν λειτουργούν σωστά, η πυκνότητα των ούρων θα είναι αφύσικα χαμηλή και τα επίπεδα στο αίμα αρκετών δεικτών της νόσου θα αυξηθούν.

Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι κτηνίατροι αξιολογούσαν τη λειτουργία των νεφρών κυρίως με βάση τα επίπεδα ουρίας και κρεατινίνης στο αίμα. Ωστόσο, αυτές οι δύο παράμετροι αυξάνονται μόνο όταν η νεφρική ανεπάρκεια είναι εμφανής, δηλαδή όταν η γάτα εμφανίζει ήδη κλινικά σημεία. Σε αυτό το στάδιο, τουλάχιστον το 75% της νεφρικής λειτουργίας είναι μειωμένη! Ευτυχώς, έχουν προκύψει άλλες πιο ευαίσθητες διαγνωστικές εξετάσεις που μπορούν να ανιχνεύσουν τη ΧΝΝ σε πρώιμο στάδιο.

Η συμμετρική διμεθυλαργινίνη (SDMA) είναι σήμερα ένα από τα πιο ενδιαφέροντα τεστ: η SDMA προέρχεται από τον μεταβολισμό των πρωτεϊνών και αποβάλλεται σχεδόν αποκλειστικά στα ούρα. Η συγκέντρωσή της στο πλάσμα αυξάνεται μόλις ο ρυθμός νεφρικής διήθησης μειωθεί κατά περίπου 25%, κάτι που συμβαίνει αρκετούς μήνες πριν εμφανιστούν τα κλινικά σημεία της ΧΝΝ.

Όταν η ΧΝΝ ανιχνεύεται νωρίς στην πορεία της εξέλιξης της, τα διαιτητικά μέτρα μπορεί να είναι πραγματικά χρήσιμα. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι πρώιμες τροποποιήσεις της διατροφής έχουν πολύ θετική επίδραση στη λειτουργία των νεφρών της γάτας. Γενικά, οι δίαιτες που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για γάτες με ΧΝΝ περιέχουν λιγότερη πρωτεΐνη, φώσφορο και νάτριο από τις τυπικές δίαιτες συντήρησης. Ωστόσο, παρέχουν περισσότερη ενέργεια, αντιοξειδωτικά και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα.

Εάν είναι απαραίτητο, ο κτηνίατρος μπορεί επίσης να συνταγογραφήσει μια καθημερινή θεραπεία για να βοηθήσει τη γάτα να αποβάλει τυχόν τοξίνες που μπορεί να συσσωρεύονται στο αίμα της.

Στα αρχικά στάδια, οι διατροφικές αλλαγές και η θεραπεία συχνά σταθεροποιούν τη νεφρική νόσο και το προσδόκιμο ζωής της γάτας είναι τουλάχιστον 3 χρόνια. Αντίθετα, όταν η ΧΝΝ διαγιγνώσκεται σε πολύ προχωρημένα στάδια, το προσδόκιμο ζωής της γάτας συνήθως δεν υπερβαίνει τους 3,5 μήνες.

Όλα αυτά υπογραμμίζουν τη σημασία του προσεκτικού ελέγχου του βάρους, της συμπεριφοράς στη διατροφή και της υγείας μιας ηλικιωμένης γάτας. Οι ετήσιες κτηνιατρικές επισκέψεις βοηθούν στην καλύτερη παρακολούθηση της νεφρικής λειτουργίας και σε περίπτωση πρώιμης νεφρικής νόσου, αυτή η τακτική παρακολούθηση θα επιτρέψει να επιβεβαιωθεί ότι οι διατροφικές αλλαγές σταθεροποιούν την κατάσταση της γάτας.

• MARINO C.L., et al., « Prevalence and classification of chronic kidney disease in cats randomly selected from four age groups and in cats recruited for degenerative joint disease studies », J. Fel. Med. Surg., 2014, 16, 465-472.

• INTERNATIONAL RENAL INTEREST SOCIETY (IRIS), “Treatment recommendations for CKD in cats”, 2023, www.iris-kidney.com/pdf/IRIS_CAT_Treatment_Recommendations_2023.pdf

• BOYD L.M., et al., “Survival in Cats with Naturally Occurring Chronic Kidney Disease (2000–2002)”, J. Vet. Intern. Med., 2008, 22, 1111–1117.

• HALL J.A., et al., « Positive impact of nutritional interventions on serum symmetric dimethylarginine and creatinine concentrations in client-owned geriatric cats”, PLoS One, 2016, 11, e0153654.